Sunday, December 5, 2010

Цас бид хоёр



Нэвсийтэл нэг их цас ороосой. Бүр хунгарлаад алхаж чадахгүй түүртмээр тийм их цас ороосой. Том том ширхэгтэй бөөн бөөн цас лавсаасай. Ажлаасаа гүйж гарангуутаа тэр их цасан дээр шууд дээшээ хараад хэвтэх юмсан. Хөл гараа тийчилж, хүн амьтангүй юм шиг хашгирч, тааваараа хөлбөрч цав цагаан цасан дээр мөр гаргах юмсан. Хуурай хүйтэн халцгай хар өвөл биш, жигтэйхэн бамбагар зөөлөн чийглэг цагаахан өвөл байвал сайхан даа.


Цас бид хоёр анх яаж танилцсаныг би санадаггүй ээ. Тэр үед магад хүйтэн цагаахан цасан ширхэгийг хачирхан, атгаж аваад гараа хайруулан уйлж байсан ч байж магад. Харин цасны тухай анхны дурсамж дунд ангид орсон үеэс эхэлнэ. Сургуулийн жижигхэн дөрвөлжин шар байшингийн ард талын налууг дагаад хүүхдүүд гулгаад л байна. Зарим нь цүнхээ тавиад, цаас, гялгар уут олж ирээд гулгаад л байна. Хичээл үд өнгөрч тарахад бүүдийсэн тэнгэрээс цас лавсаад л, хацар нь улайсан хүүхдүүд хашгиралдаад л, гулгаад л байна. Өвлийн гутлаа дааж алхаж чаддаггүй сульдаатай байсан би хүнд цүнхэндээ түүртээд бага зэрэг бөгтийж алхана. Гэрлүүгээ орохын хэрд харахад тоглоомын талбай дээр хүүхдүүд цасаар байлдаж л байна. Нэг л тийм бүрхэгдүү тэнгэр, зөөлөн цас, тэгээд тийм ч хүйтэн биш орой л санагдана. Одоо хүртэл хааяа сургуулиас ирж буцах тэр замыг зүүдлээд л байдаг юм.


Дараагийн дурсамж нь есдүгээр ангид ч билүү гэрийнхээ урд талын цэцэрлэгт орой зургаан цагт хүн хүлээгээд зогсож байх үед бас л нөгөө гоё цас арай жижигхэн ширхэгтэйгээ бударч байх үед тохиожээ. Ерөөсөө болзоо ч биш, зүгээр л нэг найзыгаа хүлээж байх мөртлөө цас ороход учиргүй догдлоод л, хэзээ нэг өдөр жинхэнэ хайртай хүнээ ийм цастай өдөр цэцэрлэгт хүлээнэ дээ гэж бодоод л. Хүлээсэн найз минь ирж чадаагүй ч ганцаараа хүлээх тэр агшин тийм дурсамжтай байна гэж мэдээгүй.


Тэгээд тэр жилийнхээ 2-р сард эмээдээ золгох гэж хөдөө явж байгаад цасан шуурганд хээр хөдөө хоёр хоног суусан тохиолдол. Тэгэхэд цас тийм ууртай догшин, аймаар, бас хор хөнөөлтэй байдгийг мэдэж авсан юм. Унтарчихсан машиндаа нэг хонохдоо миний дуртай байсан цас угалзран мушгирч, уурсан исгэрч, хөөрхий машиныг шавхуурдан, аашилж байсныг харж, анх удаа “үхэл”-ийн тухай тийм нухацтай бодож, магад нүүр тулсан нь тэр байх. Ингээд цас бид хоёр бараг муудалцахаа шахав.


Тэгсэн их сургуулиа төгсөх жил өвөл өнгөрөөд хавар эхэлж байхад анх удаа Тэрэлж явж үзэвээ. Өдий хүрчихээд Тэрэлж явж үзээгүй гэхээр гайхсан япон найз эгч минь монгол охинд Тэрэрүжи үзүүлнэ гээд явж билээ. Урьд шөнө нь яагаад ч билээ орой унтсан, нойр муутай байсан би, машинд нозоорон байж очоод буухад тэнгэр цэв цэлмэг, цэв цэнхэр, цас цав цагаан, зөөлхөн дулаахан байсан. Тэгэхэд анх цасан дээр дээшээ харж хэвтээд тэр амгалан тэнгэрийг харж, нарны туяа нүүрэн дээр наадаж, нүдээ анин хэсэг зуур мартагдашгүй жаргалыг мэдэрсээн. Тэр цагаахан цасан дээр хүний нэр бичиж, урагш хойшоо гүйж, хөлийнхөө мөрийг янз бүрээр хээлж үзэж, анх удаа цас харсан хүн шиг л аашилж билээ. Ингэж л цас бид хоёр эвлэрсэн.


Харин буцах замдаа модон гүүрэн дор голын тэгшхэн толигор мөсөн дээр гутлаараа гулгаваа. Эхлээд өөртөө итгэлгүй нэг хөлөө тавьж үзээл, гулгамар аядсан болж байхаар нь зориглоол гулгаал, инээгээл, их байсан чинь байхгүй бөгсөөрөө тас хийтэл саваад унасан. “Ёооё” гэж сэмхэн ёоолчоол ойр хавьд эрхлэх хүн байхгүй болохоор тэгээл босоод ирж байгаам. Япон найз эгчийн нөхөр санаа нь зовчихсон зүгээр үү гээд л, би бантсандаа “өө энэ бол юу ч биш” ухааны юм яриал, юун гулгах мөсөн дээгүүр баацагнаад машин руугаа маарш. Хамгийн гоё өвөл тэр байжээ ер нь. Одоо авахуулсан зургаа харахаар зурган дотроо орчихмоор бодогдоод болдоггүй юм.


Одоо өвлийн ойд очихыг л ихээр хүсдэг. Кинон дээр гардаг шиг хайртай хүнтэйгээ хөөцөлдөөд л, модны наана цаагуур ороод л, мангар том цас бөөрөнхийлж аваад хорлонтой гэгч нь яг дагзруу нь чанга шидээд л, өөрөө цасан бөмбөгнөөс бултаад л, хайртыгаа цасан дээр түлхэж унагаал, гэдсэн дээр нь гарч үсрээл. За сүүлийн хоёр өгүүлбэрийг хасаад умшчихаарай.


Цас бид хоёр хэзээ танилцсаныг даанч санадаггүй. Хүн хүний амьдралд цастай холбоотой түүх бий байх. Харин надад цас амар амгалан байдлыг санагдуулдаг юм. Нэвсийтэл нэг их цас ороосой.

3 comments:

tungaa said...

энэ их дээр үеийн бичлэг байна тэ

Anonymous said...

Tenger tselmeg l baival gazar deer yu ch baisan yahav. Burheg tenger l ontsgui.

freestyle529 said...

Тэххх. биччихээд бүр хойно нээрээ л өвлийн ойд очсон доо.

Нэргүй зочин заримдаа бүрхэг тэнгэр уйтгар төрүүлэхэд унтах сайхан ч юм шиг. Хүйтнээс зугтаад тэнгэрийн өнгийг сүүгээр сүлж дулаахан суух аятайхан ч юм шиг санагддаг юм.